Siergiej Łukjanienko – "Nocny Patrol"

Tytułem wstępu powiem tylko, że po cykl Łukjanienki chciałam sięgnąć już dawno – kusiły mnie opinie, sława serii i przyciągające wzrok wznowienia. Zakup był zupełnym przypadkiem, a pierwsze kroki w świecie alternatywnej Moskwy – męką. Teraz jednak, gdy mam za sobą pierwszy tom, już nie mogę się doczekać sięgnięcia po kolejne. Wchodzenie w Zmrok zdecydowanie mi się spodobało.

Świat od zarania dziejów opiera się na dualizmie, współistnieniu sprzecznych sił – dobra i zła, jasności i mroku, światła i ciemności. By nie trawić Ziemi wieczną wojną, otwartym konfliktem, konieczny był rozejm, który miał przynieść ulgę zwykłym śmiertelnikom i pozwolić światu żyć według własnego rytmu, we względnej równowadze. Na ulicach Moskwy postanowień Traktatu strzegą przedstawiciele obu stron – Dzienny Patrol trzymający w ryzach dobro i Nocny, którego zadaniem jest panowanie nad ciemnością. Przedstawicielem drugiego jest Anton – od niedawna strażnik, a już niebawem jeden z głównych uczestników starć sił obu stron. Czy będzie gotów jednoznacznie podporządkować się wyznawanym ideałom? A może granica między dobrem a złem okaże się cieńsza, niż ktokolwiek przypuszczał?

W skład książki wchodzą trzy minipowieści, z których każda ma około 100 stron i stanowi osobną historię, choć całość składa się w przyczynowo-skutkowy ciąg. Patrząc na mikroczcionkę i niewielkie marginesy jestem przekonana, że gdyby prawa do wydania powieści miała Fabryka Słów, z jednej powstałyby trzy książki o podobnej objętości, jaką w tej chwili ma całość. Na szczęście wydanie MAG-a ma naprawdę wiele zalet – jest poręczne, spójne, a nasz wzrok nie ma szansy zmęczyć się małymi literkami, bo czytanie idzie naprawdę szybko i sprawnie. Nie oznacza to bynajmniej, że lektura jest lekka (na początku trzeba włożyć naprawdę sporo uwagi i energii w zrozumienie świata), jednak z czasem doceniamy i akcję, i fabułę, i pomysł, jaki zrodził się w umyśle autora.

W tym miejscu pojawia się kolejna wielka zaleta takiego wydania – otóż gdybym miała przed sobą jedynie pierwszą z historii, po jej zakończeniu prawdopodobnie nie sięgnęłabym po kolejne. W pierwszym kontakcie lektura jest mocno wymagająca, zwłaszcza że jeszcze nie do końca znamy i rozumiemy prawidłowości rządzące światem przedstawionym. Dopiero z czasem nabywamy biegłości, a i wówczas nie robi się przyjemniej; powiem jasno – jeśli męczą was niekończące się rozterki i dywagacje, możecie od razu odłożyć tę książkę na bok. Łukjanienko wiele czasu poświęcił refleksjom bohaterów i ich indywidualnemu spojrzeniu na świat, pokazał mechanizmy przenikania się różnych przekonań i pięknie ujął to wszystko w całość. Wydarzenia fabularne dzieją się tu obok, jakby mimochodem i nie zawsze otrzymują tyle miejsca, ile byśmy chcieli. Tym niemniej nie brak tu akcji, niebezpieczeństw, zagadek i magicznej otoczki, która skusi wielbicieli urban fantasy. Efektu dopełnia lekki styl i humor, który, choć subtelny, potrafi rozwiać wiele czarnych momentów.

- Wobec tego Heser czyta w każdym z nas jak w otwartej księdze.

- Oczywiście.

- Czyli muszę oduczyć się myśleć.

- Najpierw się trzeba nauczyć.[s.383]

Jeśli chodzi o samą treść książki, niesamowicie podoba mi się pomysł na ukazanie niejasnej natury dobra i zła, światła i ciemności. Bohaterowie przeżywają moralne rozterki, a ich rozumowanie dodaje wartości całemu tekstowi – czytelnik ma okazję samemu rozpocząć rozważania. Gdzie przebiega granica między dobrem a złem? Jak daleko można się posunąć w walce z ciemną stroną? Gdzie eliminacja zła daje wyłącznie pozytywne skutki, jak to wszystko wygląda w szerokiej perspektywie? Choć nikt z nas nie należy ani do Dziennego, ani Nocnego Patrolu, każdego dnia dokonujemy swoich małych wyborów, które każą nam balansować na granicy jednego i drugiego. To za sprawą tych rozterek powieść Łukjanienki, choć należąca do gatunku fantasy, potrafi być miejscami niesamowicie autentyczna i bliska człowiekowi.

Tak jak wspomniałam na początku, przekonanie się do tej historii zajęło mi sporo czasu – tak naprawdę dopiero przy ostatniej opowieści, Wyłącznie dla swoich, rozumiałam, o co tak naprawdę chodzi, poskładałam sobie wszystko w głowie i całym sercem pokochałam tę historię. Już dawno nie czytałam fantastyki, w której tak bardzo urzekłaby mnie warstwa przemyśleń i moralności. Po prostu nie mogę się doczekać, co wydarzy się dalej!